KOÇLUK: Tarihten Günümüze Bir Yolculuğun Öyküsü
- Hürriyet Munanoğlu
- 31 Tem
- 2 dakikada okunur
"Koç" kelimesinin 15. yüzyılda bir atlı arabadan, günümüzün dönüşüm rehberliğine uzanan yolculuğunu hiç merak ettiniz mi?
"1500'lerde Macaristan'ın Kócs kasabasından yola çıkan bir at arabası, bugün milyonlarca insanın hayatını değiştiren bir mesleğe dönüştü. Peki nasıl oldu da 'koç' kelimesi, insanları fiziksel değil zihinsel yolculuklara taşıyan bir kavrama evrildi?"
ICF PCC ünvanlı profesyonel bir koç olarak tarihe biraz ışık tutarak yeni makalemde bu ilginç evrimin bilinmeyen detaylarını paylaşıyorum. Keyifli okumalar...
BİR TAŞITIN İLGİNÇ DÖNÜŞÜMÜ
KOÇ sözcüğünün kökeni ve Profesyonel Koçluğun tarihine bir bakış...
"Koç bir taşıt mı?" sorusu size şaşırtıcı gelebilir, ama gerçek şu ki bu kavramın kökenleri tam olarak bir ulaşım aracına dayanıyor.
Macaristan'ın Kócs adındaki küçük bir kasabasında, 15. yüzyılda üretilen özel bir atlı vagon, Viyana'dan Budapeşte'ye yolcu taşımak için kullanılırdı. Kasabanın adından türeyen "koç" (coach) kelimesi, zamanla tüm Avrupa'da lüks yolcu taşıtlarını ifade eden bir terim haline geldi.
İlginçtir ki, 19. yüzyıla gelindiğinde bu kelime bambaşka bir anlam kazanacaktı...
OXFORD'DA BİR AKADEMİK DEVRİM
1830'ların Oxford Üniversitesi'nde, sınavlara hazırlanan öğrenciler arasında enteresan bir tabir yaygınlaştı: "Koçumla çalışıyorum"
Buradaki "koç", öğrencileri zorlu sınav maratonuna hazırlayan özel eğitmenleri tanımlıyordu. Tıpkı atlı vagonların yolcuları bir yerden bir yere taşıması gibi, bu eğitmenler de öğrencileri akademik hedeflerine ulaştırıyordu.
Metaforik dönüşüm tam da bu noktada başladı:
Yolcu → Öğrenci
Varış noktası → Akademik başarı
Vagon → Eğitmen
MODERN KOÇLUĞUN DOĞUŞU
20.yüzyıla gelindiğinde, bu kavram spor sahalarında yeni bir boyut kazandı. Takımları hedeflerine "taşıyan" antrenörlere "koç" denmeye başlandı.
Ancak asıl devrim 1980'lerde geldi:
DÜNYADA :
Thomas Leonard, finans danışmanlığı yaparken müşterilerinin asıl ihtiyacının para değil, yaşamlarını dönüştürecek rehberlik olduğunu fark etti.
1995'te ICF (International Coaching Federation) Uluslararası Koçluk Federasyonu Thomas Leonard tarafından; dünya çapındaki koçları birbirine bağlamak, akran desteğini teşvik etmek ve güvenilir bir mesleğin büyümesini sağlamak amacıyla kurularak koçluk profesyonel standartlara kavuştu.
AVRUPADA :
AC (Association for Coaching) ve EMCC (European Mentoring and Coaching Council) gibi kuruluşlarla Avrupa'da kalite çıtası yükseldi.
TÜRKİYE’DE :
29 Haziran 2013 tarih ve 28692 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan, “Koç Ulusal Meslek Standardı (Standart Kodu: 13UMS0318-6)” ile koçluk resmi olarak meslek kabul edilmiş,
22.07.2015 tarihinde “Mesleki Yeterlilik” kriterleri MYK (Mesleki Yeterlilik Kurumu) tarafından onaylanarak MYK-6 belgesi ile profesyonel anlamda meslek olarak uygulanmaktadır.
KOÇLUĞUN ÜÇ ÇAĞDAŞ İŞLEVİ
Ayna Görevi: Kişinin kendi gerçeklerini görmesini sağlar.
Örnek: "Bu anlattıklarından neleri fark ettin?"
Harita Çizme: Mevcut konum ile hedef arasındaki yolu netleştirir.
Örnek: "Koymuş olduğun hedef ile ilgili hangi adımları atabilirsin?"
Yol Arkadaşlığı: Zorlu süreçlerde yalnız olmadığını hissettirir.
Örnek: "Bu kararını uygularken seni neler destekler?"
TARİHİ BAĞLAMDA GÜNÜMÜZ KOÇLUĞU
Günümüzde profesyonel koçluk çalışmalarında, koçluğun kökenine dayanan bazı terimleri metafor olarak koçların anlatımlarından duyabilirsiniz.
🚩Yolda kalma,
🚩Bir noktadan diğerine gitme,
🚩Yol haritası,
🚩Hedefe ulaşma,
Hayat yolculuğunda size eşlik edecek bir koç her zaman vardır. Tüm yolculuklarınızın keyifli olması dileğiyle....
Yorumlar